Η ωχρά κηλίδα αποτελεί το κεντρικό τμήμα του αμφιβληστροειδή χιτώνα, ενός λεπτού φωτοευαίσθητου στρώματος που βρίσκεται εσωτερικά στο πίσω μέρος του οφθαλμού. Τα φωτεινά ερεθίσματα από το εξωτερικό περιβάλλον μεταφέρονται υπό μορφή ακτινοβολίας και εστιάζουν στον αμφιβληστροειδή, όπου μετατρέπονται σε ηλεκτρικό σήμα, το οποίο στη συνέχεια αποστέλλεται στον εγκέφαλο και γίνεται αντιληπτό ως εικόνα. Η ωχρά κηλίδα είναι υπεύθυνη για την κεντρική ευκρινή όραση (διάβασμα, λεπτομέρειες της εικόνας) καθώς και για την αντίληψη των χρωμάτων.

Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (ΗΕΩ) είναι μια εκφυλιστική πάθηση της με συχνότητα εμφάνισης αυξανόμενη με την πάροδο της ηλικίας. Αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες απώλειας της κεντρικής όρασης, με την ακριβή αιτιολογία να παραμένει άγνωστη.

Διακρίνονται δύο κύριες μορφές της πάθησης:
• η ξηρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς (μη εξιδρωματική μορφή) είναι η πιο συχνή, αντιστοιχεί στο 90% των ασθενών, παρουσιάζει βραδεία εξέλιξη και θεωρείται η λιγότερο επικίνδυνη μορφή.
• η υγρού τύπου ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς (εξιδρωματική μορφή) είναι σπανιότερη αλλά εξελίσσεται ταχύτερα και είναι υπεύθυνη για το 90% των περιπτώσεων σοβαρής απώλειας της όρασης.

Διάγνωση

O οφθαλμολογικός έλεγχος στο Ιατρείο μας περιλαμβάνει (εκτός από τον βασικό έλεγχο με βυθοσκόπηση) εξέταση του αμφιβληστροειδούς με αυτοφθορισμό, οπτική τομογραφία συνοχής (ocular coherence tomography-OCT) και OCT αγγειογραφία. ‘Ετσι, η ΗΕΩ μπορεί να διαγνωστεί σε πολύ πρώιμα στάδια, όταν είναι ακόμη ασυμπτωματική. Επιπλέον διαγνωστικός έλεγχος για τη διευκρίνιση του τύπου της ΗΕΩ είναι η αγγειογραφία του αμφιβληστροειδούς με την χρήση ειδικών χρωστικών όπως η φλουορεσκεΐνη (φλουορoαγγειογραφία) και η ινδοκυανίνη (ICGA).

Επίσης, για τη διάγνωση και την παρακολούθηση της ΗΕΩ συστήνεται ένας πρακτικός τρόπος αυτοεξέτασης με τη χρήση από τον ίδιο τον ασθενή του πίνακα Αmsler. Ο πίνακας αυτός αποτελείται από οριζόντιες και κάθετες ευθείες γραμμές, τις οποίες σε παθήσεις τις ωχράς ο ασθενής αντιλαμβάνεται σαν παραμορφωμένες ή διακεκομένες.

Στην ξηρού τύπου ΗΕΩ η λήψη ειδικών συμπληρωμάτων διατροφής (αντιοξειδωτικά, βιταμίνες C και Ε, λουτεΐνη, Ω3 λιπαρά οξέα) μειώνει θεωρητικά τις πιθανότητες εξέλιξης της πάθησης. Απαιτείται υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, διακοπή του καπνίσματος και αποφυγή παρατεταμένης έκθεσης στον ήλιο.

Η αντιμετώπιση της υγρού τύπου ΗΕΩ βασίζεται στις ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις αντι-νεοαγγειακού παράγοντα-anti VEGF. Ο παράγοντας VEGF (Vascular Endothelial Growth Factor) ευνοεί την ανάπτυξη νέων μη φυσιολογικών και εξαιρετικά εύθραυστων αγγείων τα οποία προκαλούν την πάθηση. Το ειδικό φάρμακο που χρησιμοποιείται στις ενδοϋαλοειδικές εγχύσεις δεσμεύει τον παράγοντα VEGF αναστέλλοντας την εξέλιξη της πάθησης. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται ειδικά θερμικά LASER (Argon) ή και φωτοδυναμική θεραπεία.