Παιδοοφθαλμολογία

Γιατί πρέπει να εξετάζουμε την όραση των παιδιών;

Η οφθαλμολογική εξέταση των παιδιών έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς τα παιδιά προσχολικής ηλικίας σπανίως εκφράζουν την δυσκολία όρασης. Ο προληπτικός έλεγχος είναι λοιπόν καίριος γιατί μπορεί να οδηγήσει σε διάγνωση προβλημάτων που δεν διορθώνονται επιτυχώς σε μεγαλύτερη ηλικία και μπορεί να οδηγήσουν σε χαμηλή όραση για όλη την ζωή του παιδιού.

Κάποια από τα συνηθέστερα προβλήματα αυτά είναι τα ακόλουθα:

  1. υψηλά διαθλαστικά σφάλματα, όπως μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμός
  2. υψηλή ανισομετρωπία (μεγάλη διαφορά στους βαθμούς μυωπίας, υπερμετρωπίας ή αστιγματισμού ανάμεσα στα δυο μάτια)
  3. στραβισμός
  4. συγγενής καταρράκτης
  5. κερατόκωνος
  6. υψηλή πίεση των ματιών
  7. συγγενής πτώση βλεφάρων

Η μη έγκαιρη διάγνωση των προβλημάτων αυτών μπορεί να οδηγήσει στην αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι ή lazy eye). Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε οτι η πλειονότητα τους διορθώνεται επιτυχώς με έγκαιρη χορήγηση γυαλιών, κάλυψη του καλού ματιού ή χειρουργική επέμβαση.

Πότε πρέπει να κάνω την πρώτη εξέταση;

Μια πρώτη αδρή εκτίμηση των ματιών μπορεί να γίνει και από τον παιδίατρο ακόμη και αμέσως μετά την γέννηση του παιδιού. Τα πρόωρα νεογνά πρέπει να εξετάζονται 1 μήνα περίπου μετά τον τοκετό για να αποκλειστεί η αμφιβληστροειδοπάθεια της προωρότητας. Παιδία με προβλήματα ακοής ή νευρολογικά ελλείμματα πρέπει επίσης να εξετάζονται το συντομότερο δυνατό. Το ίδιο ισχύει όταν οι γονείς έχουν υψηλή μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμό, αμβλυωπία, κερατόκωνο, συγγενή καταρράκτη, γλαύκωμα ή ιστορικό ρετινοβλαστώματος.

Εκτός από τον έλεγχο του νεογέννητου, προληπτική οφθαλμολογική εξέταση συστήνεται να γίνεται όταν το παιδί είναι:

  • 1-3 ετών
  • 3-5 ετών
  • 5 ετών και άνω, ανά 1-2 χρόνια και ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του παιδιού

Tι περιλαμβάνει η εξέταση;

Η εξέταση των παιδιών διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και την συνεργασία των παιδιών. Ο πλήρης έλεγχος στο ιατρείο μας περιλαμβάνει:

  • έλεγχος οπτικής οξύτητας
  • έλεγχος κινητικότητας και ομαλής συνεργασίας των ματιών (μελέτη στραβισμού)
  • χρωματική αντίληψη
  • αντίληψη βάθους (στερεοσκοπία)
  • τοπογραφία κερατοειδούς (για ανίχνευση κερατοκώνου)
  • βυθοσκόπηση (εκτίμηση της ωχράς κηλίδας και του οπτικού νεύρου)
  • κυκλοπληγία (εκτίμηση λανθάνοντων διαθλαστικών σφαλμάτων)

Στο ιατρείο μας, οι εξετάσεις αυτές γίνονται με την βοήθεια εξειδικευμένου εξοπλισμού που επιτρέπει ακριβή και ασφαλή διάγνωση παρά τις όποιες εγγενείς δυσκολίες παρουσιάζει ο οφθαλμολογικός έλεγχος στις ηλικίες αυτές. Η όλη διαδικασία είναι σύντομη, ανώδυνη και γίνεται με τρόπο ευχάριστο για τα παιδία!

Ανάπτυξη της Όρασης

Κατά την περίοδο των δύο πρώτων μηνών τα μάτια δεν συντονίζονται καλά και μοιάζουν σαν να μην είναι σταθερά ευθυγραμμισμένα, κάνοντας ασύντακτες κινήσεις. Αυτό είναι κάτι φυσιολογικό και διορθώνεται αυτόματα τις περισσότερες φορές. Αν όμως συμβαίνει συνέχεια, η οφθαλμολογική εξέταση είναι επιβεβλημένη. Στους τρείς μήνες, το μωρό μπορεί ήδη να εστιάσει και να ακολουθήσει με το βλέμμα του ένα κοντινό αντικείμενο.

Κατά την περίοδο αυτή αναπτύσσεται η αντίληψη του βάθους (τρισδιάστατη όραση ή στερεοσκοπία). Η όραση και η αντίληψη των χρωμάτων βελτιώνονται αισθητά. Σε αυτό το στάδιο τα μωρά μπορούν να αναγνωρίζουν τους γονείς μέσα στο δωμάτιο ακόμη και αν δεν είναι δίπλα τους.

Η μακρυνή όραση είναι πολύ πιο καλή και έχει ήδη αναπτυχθεί μια πολύ καλύτερη αντίληψη των αποστάσεων. Το χρώμα των ματιών πλησιάζει προς την τελική του απόχρωση.

Τα μάτια συνεχίζουν να αναπτύσσονται και η όραση γίνεται όλο και καλύτερη. Τα παιδιά έχουν βελτιωμένη ικανότητα προσαρμογής σε κοντινά αντικείμενα, καλύτερη αντίληψη του βάθους και ικανότητα σύγκλισης των ματιών.

Στα 3-4 χρόνια ζωής, η βελτιωμένη όραση οδηγεί σε καλύτερο συντονισμό κινήσεων και βελτιωμένες κινητικές δεξιότητες. Η οπτική μνήμη αναπτύσσεται και το παιδί μπορεί πια να αναπαράγει σχήματα ζωγραφίζοντας. Στην ηλικία αυτή μπορεί να διαβάσει σχεδόν όλες τις σειρές στον οπτότυπο ( πίνακας εκτίμησης της όρασης). Μετά τα 4 χρόνια, τα παιδιά αναγνωρίζουν με άνεση γράμματα και αντικείμενα. Η περαιτέρω βελτίωση της σύγκλισης επιτρέπει να αναπτυχθεί η ικανότητα ανάγνωσης. Η τρισδιάστατη όραση είναι πια ολοκληρωμένη και επιτρέπει την κίνηση με άνεση και την έναρξη αθλητικών δραστηριοτήτων.